نوع خاصی از گردشگری وجود دارد که با هدف کمک به سلامت جسم و روان انجام و اغلب با نام گردشگری سلامت شناخته می‌شود. گردشگری سلامت بر اساس تعریف سازمان جهانی گردشگری یا WTO، استفاده از خدماتی است که برای بهبود و افزایش روحیه و سلامتی موثرند و در خارج از محل سکونت فرد قرار دارند.
ممکن است به اشتباه تصور کنید که گردشگری سلامت صرفاً شامل سفرهایی است که با هدف انجام امور پزشکی در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها انجام می‌شوند. اما باید توجه داشته باشید که گردشگری پزشکی تنها یکی از زیرشاخه‌های گردشگری سلامت است و گردشگری سلامت مقوله‌ای به مراتب فراتر است.
گردشگری سلامت صنعتی بسیار گسترده است اما با این حال آن را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم‌بندی کرد:
گردشگری پزشکی
همانطور که در ابتدا گفتیم، گردشگری پزشکی تنها بخشی از گردشگری سلامت است. سفرهای گردشگری پزشکی اغلب با هدف درمان بیماری‌ها، عمل جراحی و انجام آزمایش‌ها و چک‌آپ‌های مختلف صورت می‌گیرند. گردشگری پزشکی برخلاف سایر گردشگری‌ها از جمله گردشگری تفریحی چیزی نیست که صرفاً با بودجه‌های هنگفت دولت‌ها رونق بگیرد؛ گردشگری پزشکی ریشه در توانمندی‌ها و زیرساخت‌های پزشکی یک کشور دارد. گردشگری پزشکی چنان اهمیتی دارد که دبی از سال‌ها پیش شروع به راه‌اندازی شهرهای سلامت کرده و با دانشگاه‌های معتبر جهان برای توسعه آن‌ها همکاری می‌کند.
این نوع از گردشگری به دو شکل صورت می‌گیرد: شکل اول گردشگری پزشکی به این صورت است که مسافران برای استفاده از امکانات مراکز پزشکی پیشرفته از مناطق کمتر توسعه‌یافته به شهرها و کشورهای توسعه‌یافته می‌روند. اما در حالت دوم مسافرت از کشورهای توسعه‌یافته مثل آمریکا به سایر کشورها به منظور کاهش هزینه‌های درمانی صورت می‌گیرد.
گردشگری طبیعت درمانی
گاهی ممکن است گردشگری سلامت برای استفاده از مراکز درمانی نباشند و با هدف استفاده از چشمه‌های آب گرم، دریاچه‌های نمک، لجن‌های طبی، آفتاب، اسپا، غذاهای سالم و حتی طبیعت زیبا، پاک و آرام انجام شود. بهره‌گیری از این موارد با توجه به شرایط ممکن است با یا بدون نظارت پزشک انجام شود.
در سفرهای طبیعت درمانی بیشتر افراد به دنبال آرامش‌اند و برای رهایی از تنش‌های زندگی روزمره به کشور دیگری سفر می‌کنند. این افراد با دور کردن خود از شلوغی‌ها و کمک گرفتن از طبیعت تجدید قوا می‌کنند.
اما در کنار این افراد، افراد دیگری هم وجود دارند که ترجیح می‌دهد در طول سفر خود با انجام فعالیت‌های مختلف ورزشی (رفتینگ، زیپ‌لاین، غواصی، موج‌سواری و ...) حسابی آدرنالین خون خود را بالا ببرند و آخر شب در محل اقامتشان خواب راحت و آرامش‌بخشی را تجربه کنند.
مقاصد اصلی گردشگری سلامت
هندوستان
بدون شک هندوستان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگران سلامت محسوب می‌شود چرا که هزینه‌های درمانی در این کشور بسیار پایین است. علاوه بر این، زادگاه یوگا کشور هند است و قطعا این کشور بهترین جا برای تجربه آن است.
فیلیپین
بهترین کلینیک‌ها و بیمارستان‌های دنیا در پایتخت فیلیپین، مانیل واقع شده‌اند. این مراکز با کادر مجرب خود خدمات درمانی فوق‌العاده‌ای ارائه می‌دهند. بهترین چشمه‌های آب معدنی جهان نیز در خاک همین کشور هستند که راه رفتن یا دراز کشیدن در آن‌ها خواص درمانی بسیاری دارد.
ایران
خدمات پزشکی در ایران از کیفیت بالایی برخوردارند و نسبت به جهان هزینه اندکی هم دارند. علاوه بر این، طبیعت و چشمه‌های آب گرم کشورمان نیز بی‌نظیرند. با وجود این‌ها ضعف در تبلیغات بین‌المللی باعث شده است که ایران سهم کمی در میان مقاصد گردش‌های سلامت داشته باشد.
چرا باید گردشگری سلامت را امتحان کنیم؟
سفرهای سلامتی مانند هر سفر دیگری کوتاه هستند و نباید انتظار داشت که با یک بار رفتن به چنین سفری بتوان تا آخر عمر سالم ماند. اما همین تجربه‌ی کوتاه علاوه بر اینکه باعث آرامش و تجدید قوا می‌شود به تغییر سبک زندگی نیز کمک می‌کند.